Een eenmanszaak oprichten: wat moet je weten?

De eenmanszaak is een eenvoudige ondernemingsvorm op vlak van administratie en dat verklaart meteen de populariteit ervan. Ondernemers die veel belang hechten aan flexibiliteit en een minimum aan formaliteiten, kiezen vaak voor een eenmanszaak. Deze ondernemingsvorm is geen maatschap, aangezien deze altijd uit twee of meer personen bestaat, die ook altijd mede-eigenaren zijn. Het woord ‘eenmanszaak’ zegt het zelf: hier neem je alle beslissingen over je onderneming zelf. 

Hierdoor ben je echter ook volledig aansprakelijk. Alles wat je met je onderneming verdient, zijn persoonlijke inkomsten. De inkomsten uit je onderneming worden samengeteld met je eventuele andere inkomsten en op dit totaal word je uiteindelijk belast. 

Waarom kiezen voor een eenmanszaak? 

Je kan snel en eenvoudig een eenmanszaak oprichten door je in te schrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Dat is overigens ook de enige kost, want in een eenmanszaak hoef je geen verplicht minimumkapitaal in te brengen, omdat je zelf alle financiële risico’s draagt. Je moet ook geen rekening te houden met medezaakvoerders of aandeelhouders, maar maakt zelf alle beslissingen.

Ten slotte biedt de eenmanszaak een zeer eenvoudige administratie, zonder notaris, statuten en andere papierwinkels. Je houdt alleen de inkomsten en uitgaven van je onderneming bij met behulp van een enkelvoudige boekhouding. Een eenmanszaak opstarten is dus weinig complex en levert een pak minder administratie op dan andere ondernemingsvormen.

Voorbeeld: 

Fien werkt voltijds als marketingmedewerker in een softwarebedrijf. Ze houdt van schrijven en wil daarom naast haar uren graag als copywriter aan de slag. Door voor een eenmanszaak te kiezen, kan ze freelance opdrachten aannemen die ze ‘s avonds en in het weekend uitvoert. Ze kan haar onderneming snel en makkelijk oprichten zonder veel kosten te maken en kan ze de zaak net zo vlot ontbinden. 

Als copywriter heeft Fien weinig inkomende en uitgaande facturen, waardoor ze haar administratie makkelijk kan opvolgen met een enkelvoudige boekhouding. Voor haar opdrachten hoeft ze ook geen investeringen te doen, dus ze neemt weinig financiële risico’s.

Een eenmanszaak oprichten: wat komt erbij kijken? 

Kosten van een eenmanszaak

Er is geen minimumkapitaal vereist om een eenmanszaak te starten. Er zijn wel een aantal kleine kosten aan de oprichting verbonden: 

• Onderneming inschrijven in de kruispuntbank van ondernemingen (101 euro)
• Activatie van het ondernemingsnummer als btw-nummer (72,6 euro)
• Openen van een zakelijke rekening (afhankelijk van bank)

Natuurlijk kan je nog andere kosten verwachten eenmaal je zaak is opgestart. Hoewel het niet verplicht is, is het een goed idee om een financieel plan te maken. Misschien zijn er kosten die je nog niet in rekening had gebracht, zoals kantoorruimte, software en energiekosten. 

Daarnaast zijn er ook terugkerende kostenposten zoals je loon, sociale bijdragen, aanvullende verzekeringen en opleidingen voor jezelf. Ook als je klanten wil gaan werven, hou je best rekening met een aantal investeringen, zoals de ontwikkeling van je website en tickets voor (netwerk)evenementen en conferenties. 

Boekhouding van een eenmanszaak

Een eenmanszaak met een jaaromzet van minder dan 500 000 euro mag een enkelvoudige boekhouding voeren. Daarin houd je een overzicht bij van je inkomsten en uitgaven met behulp van een aankoopdagboek, een verkoopdagboek van jouw verkoopcijfers die ook de omzet bepalen en ook een financieel dagboek waarin je alles wat je aankoopt en verkoopt bijhoudt.

Je facturen uit het verkoopdagboek en uitgaven uit het aankoopdagboek moet je aangeven bij de overheid. Dat doe je tijdens de jaarlijkse aangifte van de personenbelasting, via een jaarlijkse klantenlisting waarin je een overzicht biedt van al je Belgische klanten en de btw-kwartaalaangifte, waarmee je alle ontvangen en betaalde btw aangeeft.  

Wanneer je jaarlijks minder dan 25 000 euro omzet hebt, kan je als kleine onderneming vrijgesteld worden van btw. In dat geval valt ook de btw-kwartaalaangifte weg. 

De boekhouding van een eenmanszaak is duidelijk eenvoudiger dan die bij de besloten en naamloze vennootschap, die verplicht zijn een dubbele boekhouding te voeren. Hierbij komt meer werk kijken dan bij een enkelvoudige boekhouding. Desondanks kan het interessant zijn om toch voor een boekhouder te kiezen, omdat je zo advies op maat krijgt en op de hoogte blijft van de laatste wetgevingen rond aftrekbare kosten of fiscale gunstregelingen. Doordat een boekhouder tips kan geven over je financiële plannen, de uitbouw van je bedrijf en ondernemingsvorm of potentiële investeerders, kan deze je ondersteunen om op lange termijn de financieel meest gunstige keuzes te maken.

Een eenmanszaak oprichten: stappenplan 

1. Bewijs je ondernemersvaardigheden: in Vlaanderen is dit niet langer verplicht, maar als je een zaak start in het Brussels of Waals Gewest, moet je je basiskennis bedrijfsbeheer of praktijkervaring aantonen, alsook een bewijs van beroepsbekwaamheid voor bepaalde gereglementeerde activiteiten zoals de bouwsector. 
2. Open een zichtrekening voor je onderneming. 
3. Schrijf je in bij de Kruispuntbank van Ondernemingen. 
4. Activeer je btw-hoedanigheid via een ondernemingsloket. 
5. Vraag de nodige vergunningen aan op basis van jouw activiteiten. De meestvoorkomende zijn de voedselvergunning, machtiging ambulante handel, erkenning als aannemer en UNISONO (Sabam/billijke vergoeding). 
6. Sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds. 

De voor- en nadelen van een eenmanszaak op een rijtje

Eenmanszaak vs commanditaire vennootschap

Eenmanszaak vs besloten vennootschap

Eenmanszaak vs vennootschap onder firma

Eenmanszaak vs naamloze vennootschap

De eenmanszaak is een goede keuze wanneer je graag een kleine onderneming wil starten die weinig financiële risico’s loopt. Het biedt je de mogelijkheid om je nieuwe idee te testen met een minimum aan formaliteiten. Vergt jouw zaak hogere investeringen, een meer complexe administratie of stijgt je omzet aanzienlijk? Dan is het interessant om andere ondernemingsvormen te verkennen, zodat je de fiscaal meest gunstige keuze kan maken. 

Ook met jouw eenmanszaak kan het interessant zijn om voor een boekhouder te kiezen, die je kan helpen om de meest interessante financiële keuzes te maken. Kan je hierbij hulp gebruiken? Wij helpen je graag een geschikte boekhouder te selecteren.